Aan de Delleweg tegenover de ingang van het Juisterpad heeft naar verluid het ‘rigtploatske’ van Stedum gelegen. Daar staan drie zwerfkeien. Zoals men denkt, is op deze deze plaats vroeger recht gesproken. Een huis aldaar is in de zestiger jaren van de vorige eeuw helaas afgebroken (zie afbeelding hieronder). Of dat huis hierbij een rol heeft gespeeld bij het recht spreken is zeer onwaarschijnlijk. Aan de weg voor het huis zien we namelijk melkbussen staan die de veeboeren nog rond de jaren zestig ’s morgens bij de weg hebben moeten zetten, zodat de ‘melkwagen’ ze heeft kunnen ophalen om ze te vervoeren naar de zuivelfabriek. Mijn vader heeft dat vroeger ook moeten doen op 't 'kruuspunt' in de Stadspolder. Op de foto hieronder staan ze redelijk veilig voor een woonhuis, maar destijds is het ook een leuk speeltje voor de jeugd geweest: omgooien zodat de melk eruit loopt of een levende kikker aan de melk toevoegen.
Omdat de foto in de jaren zestig van de vorige eeuw is gemaakt en het huisje naar alle waarschijnlijkheid na 1900 gebouwd zal zijn, heeft dit gebouwtje in ieder geval nooit een rol gespeeld als ‘rigtploatske’.
Tegenwoordig liggen op de plek van de rechtplaats drie zwerfkeien. De twee buitenste zijn ongeveer 60 cm hoog en de middelste is ongeveer 120 cm hoog.
Op de middelste kei staat het wapen van Stedum en een inscriptie met een vrijwel onleesbare tekst. Op 26 november 2005 vermeldt RTV Noord, Groningen in Beeld, dat er staat “Stedumer richtplaats”. Dit kan ik niet bevestigen. Echter als er echt 'richtplaatst' staat, dan is dit een meer recente tekst, want eerder wordt het meestal als 'rigtplaats' geschreven. Ook weten we dat in Stedum, Wester-Emden en Garsthuizen, Dr. R.H. Koning nog richter is geweest van de rechtstoel aldaar op 21 juni 1796[1].
Het wapen van Stedum is hier duidelijk te zien. Het wapen is bij Koninklijk Besluit door de Hoge Raad van Adel aan de gemeente Stedum toegekend op 1 december 1891. Vanaf 1990 is het wapen niet langer als gemeentewapen in gebruik omdat de gemeente Stedum dan is opgegaan in de gemeente Loppersum. De adelaar in het originele wapen van Stedum is opgenomen in het wapen van Loppersum. Vanaf 2021 is het wapen niet langer als gemeentewapen in gebruik, omdat de gemeente Loppersum in de nieuwe gemeente Eemsdelta op is gegaan.
Omschrijving van het originele wapen (01-12-1891) 'Een schild van sabel, beladen met een aanzienden geharnasten ridder van goud, staande op een terras van sinopel en gedekt met een geopenden helm, met de rechterhand boven het hoofd zwaaiende een zwaard, en met de linkerhand op de linkerheup, vasthoudende de schede van het zwaard, het schild heeft bovendien een hoofd van goud, beladen met een dubbelen adelaar van sabel (Nittersum). Het schild omgeven door het randschrift "Gemeentebestuur van Stedum'.
Het wapen is een combinatie van het zegel van de jurisdictie van Stedum (veld) en het wapen van de familie van Nittersum (schildhoofd). De familie van Nittersum heeft een borg, borg Nittersum in Stedum gehad. Volgens een andere mogelijkheid zou de ridder niet Eppo van Nittersum zijn, maar is deze van een meer Bijbelse oorsprong, namelijk 1 Thessalonicienzen 5 : 8 maar laten wij, die den dag toebehoren nuchter zijn, toegerust met het harnas van geloof en liefde en met den helm van hoop en zaligheid. Dit wordt gebaseerd op de vele aanwezigheid van andere religieuze wapens in het gebied in en rondom Stedum.
Op de foto hierboven zien we alleen de ridder zwaaiend met zijn zwaard, hetgeen er dus duidelijk op duidt dat dit een afbeelding is van vóór december 1891.
|
||||||||||||
|
||||||||||||
